Spelen op een vals klinkende gitaar is niet leuk. Hoe goed je ook je best doet, het klinkt gewoon niet lekker. Daarom zul je bij elke speelsessie je gitaar moeten stemmen en ook om de zoveel tijd je gitaar snaren moeten vervangen. Ik raad aan om dit elke drie maanden te doen, want er klinkt niets beter dan verse, goed gestemde snaren.
Hoor je dat je gitaar ontstemt is, terwijl je aan het spelen bent? Heel goed! Er zijn genoeg gitaristen die dit niet horen. Hoor jij het wel, dan heb je een goed ontwikkeld muzikaal gehoor.
Als je het niet hoort is dat ook geen probleem, je kunt dit nog ontwikkelen. Tot die tijd gebruik je gewoon een stemapparaat. Blijf wel je muzikale gehoor trainen, want stel dat je een valse gitaar van iemand anders in je handen krijgt en er is geen stemapparaat… Dan ben je blij als je kunt stemmen op gehoor. 😉
Maar hoe komt het eigenlijk dat je gitaar ontstemt en kun je daar iets tegen doen? In deze blog ga ik je daar meer over vertellen. Er zijn namelijk meerdere redenen waarom je gitaar kan ontstemmen. Simpelweg erop spelen is al genoeg, een stukje stevig gitaarwerk kan je snaren al laten ontstemmen. Maar dat is niet de enige reden…
Reden 1: Net nieuwe gitaar snaren
Heb je net nieuwe gitaar snaren gemonteerd? Dat kan een reden zijn dat je gitaar ontstemt. Heb je een akoestische gitaar, klassieke (Spaanse) gitaar, waar je nylon snaren op gezet hebt? Daar zit in het begin veel rek in. Nylon snaren zullen de eerste dagen of zelfs weken steeds een beetje langer worden. Door de spanning die je op de snaar zet rekt deze uit, dat is normaal.
Wil je met nylon snaren een gitaar optreden geven? Vervang de snaren dan niet net voor je concert, maar ruim een week ervoor. Dan is de meeste rek er wel uit en zul je minder snel last hebben van een ontstemde gitaar.
Het probleem van oprekkende snaren heb je minder met stalen snaren (western gitaar). Hier zit in principe bijna geen rek in, zoals bij nylon snaren het geval is. Wordt je gitaar vals, dan zal dit een andere reden hebben.
Nieuwe gitaar snaren minder snel laten ontstemmen
Een nieuwe snaar heeft enige tijd nodig om uit te rekken. Om dit proces te versnellen kun je de snaren een handje helpen. Wanneer je net nieuwe snaren op je gitaar hebt gezet stem je de gitaar zoals gewoonlijk. Daarna pak je elke snaar afzonderlijk tussen je vingers en tilt hem voorzichtig recht omhoog van de body af. Doe dit per snaar op drie plekken, rond gitaar fret 5, 9 en 15. Zo rek je hem gelijkmatig uit.
Stem je gitaar daarna opnieuw en herhaal dit een paar keer. Je zult horen dat je gitaar steeds minder zal ontstemmen. Pas op dat je niet te hard trekt, je snaar kan breken en dan moet je weer helemaal opnieuw beginnen. Het is altijd raadzaam om een extra setje snaren op voorraad te houden.
Een stemapparaat helpt je om je gitaar goed te stemmen. Heb je nog geen stemapparaat? Dit is een must, ik adviseer je een cliptuner.
Maar je kunt tegenwoordig ook je gitaar stemmen met behulp van een app.
Reden 2: Zit de snaar goed om de stemschroef?
Een snaar die niet goed op de gitaar gezet is, zal sneller ontstemmen. Let er daarom op dat elke gitaar snaar helemaal onder spanning staat, ook om de stemschroef. Het is heel belangrijk dat de snaar, tijdens het omwinden van de stemschroef, altijd onder spanning staat. Anders heeft de snaar speling rond de stemschroef, waardoor hij zal ontstemmen.
“Een goedkopere gitaar heeft vaak kwalitatief slechtere stemschroeven. Hierdoor ontstemd deze meestal sneller.”
Wanneer je een nieuwe snaar op je gitaar zet zorg je dat deze voortdurend onder spanning staat, terwijl je de stemschroef draait. Zo voorkom je dat de snaar kan verschuiven om de stemschroef en daardoor ontstemt. Sneller draaien kan je doen met een gitaar winder.
Let er ook op dat de snaar voldoende wikkelingen maakt. Zit de snaar maar 2 of 3 keer om de stemschroef, dan zal hij makkelijk kunnen ontstemmen. Met 5 of 6 wikkelingen krijg je een veel stabielere stemming.
Tip: Als je bezig bent met het vervangen van je gitaar snaren, vergeet dan niet je gitaar schoon te maken. Met dit gitaar onderhoud stappenplan blijft je gitaar in topconditie!
Reden 3: Controleer de kam van je gitaar
Het probleem van een ontstemde gitaar kan ook in de kam zitten. De gleufjes in de kam, waar de snaren doorheen lopen, kunnen te smal zijn. Daardoor kan de snaar niet goed glijden. De kam zorgt ervoor dat de snaar altijd weer op dezelfde plek terugkomt en daardoor onder dezelfde spanning blijft.
Passen de snaren niet goed in de kam of is deze vuil, dan zal je gitaar ontstemmen. Maak de kam goed schoon of vervang deze door een beter passend exemplaar. Al zou ik dit persoonlijk door een specialist in de muziekwinkel laten doen.
Reden 4: Een gitaar met tremolo systeem
Ontstemt je gitaar al na enkele minuten spelen? Vaak gaat het dan om een gitaar met tremolo brug, dit is met name bij een elektrische gitaar.
De tremolo moet bij elke beweging weer exact terugvallen in de neutrale positie, doet hij dat niet dan zal je gitaar ontstemmen. Een tremolo systeem zou maar één keer goed afgesteld moeten worden naar jouw wensen om daarna prima te functioneren.
Tenzij je er dikkere of dunnere snaren op zet. Dikkere snaren zorgen voor meer trekkracht aan de brug, waardoor onbalans kan ontstaan. Deze onbalans is van invloed op de stemming van je gitaar. Een tremolo moet perfect afgesteld zijn om zijn werk te kunnen doen. Dit is een precisiewerkje, wat je beter aan een gitaarbouwer of ervaren gitaarwinkel kunt overlaten. Ben je heel handig, dan kun je het natuurlijk ook zelf proberen. Pas wel op met de veren van de tremolo, hier kan hoge spanning op staan.
Reden 5: Niet vaak genoeg stemmen van je gitaar
Klinkt je gitaar vals? Hoe lang is het geleden dat je hem gestemd hebt? Een gitaar stem je vaker dan je misschien zou denken. Een ervaren gitarist zal het al snel horen als zijn gitaar begint te ontstemmen. Ben je nog niet zo ervaren? Stem dan altijd je gitaar voordat je begint met spelen. Geef je een optreden? Stem hem dan ook nog een keer in de pauze en als het kan tussen de nummers door.
Hoe je precies je gitaar stemt? Lees de blog: “Gitaar stemmen is een must!”
Zelfs als je het niet direct hoort dat je gitaar vals is, kun je met regelmatig stemmen voorkomen dat je doorspeelt met een vals klinkende gitaar. Leer jezelf daarom aan om goed naar je gitaar te luisteren. Leer de verschillende toonhoogtes herkennen en hoor waar ze samensmelten tot een mooi geheel.
Nooit meer spelen op een ontstemde gitaar?
Dat zal waarschijnlijk niet gaan lukken, maar met bovenstaande tips zul je veel minder last hebben van ontstemmende snaren. Zo kun je met nog meer plezier gitaar spelen en anderen laten genieten van je prachtige, harmonieuze gitaarspel. Maak prachtige herinneringen rond het kampvuur, terwijl je de mooiste liedjes speelt op je gitaar.
Wil je jouw gitaarspel naar een hoger level brengen? Volg dan een van de leuke online gitaarcursussen van Gitaarles van Koen.
Hoe vaak stem jij je gitaar? Heb je een gitaar die snel ontstemt raakt en wat doe je hieraan? Deel je ervaringen hieronder, ik ben benieuwd!
Emma
op 27 Mar 2024