De 12-snarige gitaar

De 12-snarige gitaar is een veelzijdig instrument, niet altijd inzetbaar en heeft een specifiek heldere klank. Het is vaak een akoestische western gitaar met stalen snaren. Je ziet deze zelden tot nooit in een Spaanse (klassieke) uitvoering, maar wel als elektrische gitaar. Lees hieronder alles over deze bijzondere gitaar.

Waarom een 12-snarige gitaar gebruiken?

Zoals gezegd klinkt de 12-snarige gitaar dus helder en sprankelend. Ik adviseer je nooit te starten met een 12-snarige gitaar, maar voor een 6-snarige western gitaar gaan. De 12-snarige gitaar is echt voor de liefhebber en de meer gevorderde gitarist. Hij is namelijk lastiger te bespelen, omdat je twee keer zoveel snaren in moet drukken en daarnaast ook de hals iets breder is (er zitten immers 6 snaren meer op). Tevens is de gitaarkop een stuk groter. Je bespeelt deze gitaar zoals een normale gitaar. Elk gitaarakkoord op de 12-snarige gitaar is dus hetzelfde als op een 6-snarige gitaar, met als verschil dat je nu 2 snaren per vinger indrukt.

Het principe is simpel bij de standaard stemming van een gitaar heb je E-A-D-G-B-E en bij een 12-snarige gitaar is dat eE-aA-dD-gG-BB-EE.
Wat je direct moet opvallen is:

• De stemming is nu verdeeld in 6 koppels, met een middenstreep daartussen (2 snaren per koppel).
• Elk koppel is dus in dezelfde toon gestemd.
• Voor de E-A-D-G staat een kleine e-a-d-g.
• Voor de B-E staat er een hoofdletter B en E.

Hoe stem je de 12-snarige gitaar?

Nu je weet dat je in koppels van 2 snaren moet denken ga ik je uitleggen waarom er hoofdletters en kleine letters staan. Je hebt dus: eE-aA-dD-gG-BB-EE.

• De klein benoemde snaren zijn feitelijk één octaaf hoger gestemd dan de snaren met hoofdletter.

De linker snaren van de koppels zijn de "extra" snaren. Voor het gemaak hier even dik gedrukt:  eE-aA-dD-gG-BB-EE.
Maar Koen? Wat zijn dan de met hoofdletter benoemde snaren aan de linkerkant (B en E)? Deze snaren zijn ook extra snaren maar niet één octaaf hoger gestemd ten opzichte van de rechter snaar. Eigenlijk zijn BB en EE als uitzondering ten opzichte van eE-aA-dD-gG hetzelfde gestemd als koppel. Oftewel de B en de E snaar zijn een koppel en klinken niet in één octaaf, maar exact hetzelfde.

Goed om te weten is dat eerst de "extra" snaar (links) wordt gespannen en daarna pas de "standaard" snaar (rechts). Ik heb dit hieronder uitgetekend.  Als je jouw gitaar via de standaard gitaarhouding op je been hebt rusten, dan wijst de bovenkant van het voorblad van de gitaar richting je borstkast (bovenlichaam). Hieronder zie je een tekening van het bovenblad.

Wat zijn de kosten van een 12-snarige gitaar?

Je kunt een 12-snarige gitaar al rond de € 200,= kopen een setje gitaar snaren kost rond de € 15,=.  
Alleen staat er wel meer spanning op de gitaarhals van dit type gitaar. Een te goedkoop exemplaar kan dus kwalitatief sneller een kromme hals krijgen. Het is daarom altijd van groot belang om te controleren of er een stalen pen in de hals zit verwerkt. Wil je een goede 12-snarige gitaar kopen, maar niet teveel uitgeven, misschien is het dan handig om naar de tweedehands mogelijkheden te kijken.

Enkele gitaarmerken die 12-snarige gitaren gemaakt hebben zijn:
Rickenbacker, Eko, Epiphone, Fender, Gibson, Gretsch, Guild, Ibanez, Taylor en Yamaha.

In de jaren 60 was een bekend budgetmerk voor een 12-snarige gitaar de Danelectro.

• Klik hier voor een selectie 12-snarige gitaren.
• Klik hier voor gitaar snaren voor de 12-snarige gitaren.

Enkele speeltips voor een 12-snarige gitaar

Natuurlijk zijn er gerichte speeltips voor de 12-snarige gitaar. Hieronder deel ik er een aantal met je:

• Het stemmen van een 12-snarige gitaar kan je het beste met een plectrum doen. Als je namelijk één van de snaren van het koppel aanslaat adviseer ik je met je plectrum de andere snaar te dempen, door hem alleen aan te raken. Als het stemapparaat bij de A-snaar en de a en de A hoort (aA) kan het stemapparaat in de war raken.
• Speel meer open akkoorden op een 12-snarige gitaar dan barré akkoorden. Je zou dus verder op de gitaarhals gebruik kunnen maken van een capo in combinatie met open akkoorden. Als je toch een barré akkoord gebruikt op de 12-snarige gitaar is de kans dubbel zo groot dat je één of meerdere  snaren niet goed indrukt.
• Het gebruik van de arpeggio techniek is een aanrader op 12-snarige gitaren.
• Tokkelen op een 12-snarige gitaar is lastiger, zorg dus voor kortere nagels (mocht je die nog niet hebben).
• Een 12-snarige gitaar klinkt goed samen met een mondharmonica.

Welke liedjes worden op 12-snarige gitaar gespeeld?

Er zijn diverse hits door bekende artiesten gespeeld op een 12-snarige gitaar. Check hieronder een aantal klassiekers. Ik daag je uit om goed te luisteren via Spotify of te kijken op Youtube of je de 12-snarige gitaar hoort en/of ziet.

• Stairway to Heaven - Led Zeppelin
• Wish You Were Here - Pink Floyd
• Wanted Dead or Alive - Bon Jovi
• The River - Bruce Springsteen
• Give a Little Bit - Supertramp
• More than a Feeling - Boston
• Free Falling’ - Tom Petty
• Hotel California - The Eagles

Jimmy Page van Led Zeppelin speelde tijdens Stariway to Heaven op een double neck gitaar. Je leest het goed 2 gitaarhalzen. Dit deed hij omdat hij dan niet van gitaar hoefde te wisselen tijdens hetzelfde liedje. De gitaar die hij hiervoor gebruikte was een Gibson SG - ESD 1275. Het grote nadeel is natuurlijk het gewicht van dit type gitaar, maar he... jij wilt tocheen gitaarheld worden 😉?!

Mocht jij nog een liedje weten welke in bovenstaand lijstje "moet" staan... let me know!