Wat is staccato?

Staccato is een speelwijze van kort klinkende noten en is van oorsprong een Italiaanse term. Je laat de noot of het akkoord na het aanslaan hiervan dus niet doorklinken, maar breekt de klank weer snel af (korte stiltes).

Hierdoor krijg je zeer korte, recht toe- recht aan noten.
De gebruikelijke notatie voor staccato-spel is een puntje boven of onder de noot (afhankelijk van de richting van de steel van de noot). Een extra 'puntig' staccato wordt 'staccatissimo' genoemd. Dat wordt veelal genoteerd als een horizontaal of verticaal wigje.

Hoe speel je staccato

Als je bijvoorbeeld een E-akkoord hebt, deze aanslaat en direct na het aanslaan de toon onderbreekt, dan speel je staccato. Door je slaghand na het aanslaan contact te laten maken met de gitaar snaren, onderbreekt de klank. Ook als je bijvoorbeeld een barré akkoord pakt, aanslaat en vervolgens wel contact blijft houden met de snaren, maar de kracht van het indrukken loslaat, onderbreekt ook de klank. Je kunt ook een combinatie hiervan doen (linker- en rechterhand). Wat ik soms doe bij akkoorden, anders dan barre is de pink van mijn linkerhand contact te laten maken met alle snaren (dus niet indrukken, maar puur “zacht” contact).  

Luister hieronder naar een fragment van hoe je staccato speelt.

[audio src=https://media-01.imu.nl/storage/gitaarlesvankoen.nl/1793/staccato.mp3][/audio]

Je hoort korte noten en akkoorden en op het einde stop ik ook direct.

Wat is de tegenhanger van staccato?

Als je datzelfde E-akkoord aanslaat en laat uitklinken, totdat de klank vanzelf ophoud, dan speel je niet staccato maar legato. Legato is dus het tegenovergestelde van staccato en hierbij klinken de tonen aaneengebonden.  

Luister hier naar een vorm van hoe je staccato niet speelt. Het betreft hetzelfde fragment als staccato, maar dan legato gespeeld.

[audio src=https://media-01.imu.nl/storage/gitaarlesvankoen.nl/1793/legato.mp3][/audio]

Uiteraard kan je legato en staccato in één en hetzelfde liedje toepassen. Ook wordt legato veel toegepast met hammer on en pull offs. 

In welke muziekgenres word staccato veel gebruikt?

Zowel staccato als legato worden in solo’s gebruikt. Maar staccato alleen vind je meer in blues en funk muziek. Een band die dit veel gebruikt is zijn Red Hot Chili Peppers. Probeer maar eens gericht te luisteren naar muziek en test je oren of de gitarist staccato of legato speelt!

Speel jij liever staccato of legato?